1) Beleidskaders die de richting bepalen

• EPB 2025: nieuwbouw woningen moeten S-peil ≤ S28 halen; bijkomende installatie- en ventilatie-eisen gelden. 
• Gasvrij bij nieuwbouw: voor omgevingsvergunningen vanaf 2025 is een aardgasaansluiting in principe verboden (ook bij sloop-en-heropbouw). Hybride warmtepomp met gasketel is daardoor niet langer een optie in nieuwbouw. 

Gevolg: ontwikkelaars ontwerpen standaard voor lage-temperatuurverwarming (vloerverwarming/ventilo’s), all-electric systemen en hernieuwbare opwek op site.

2) Wat zien we vandaag in nieuwbouwprojecten?

• Zonnepanelen (PV) + warmtepomp is de norm: in EPB-dossiers voor aanvraagjaar 2021 had ~98% PV en 57% ook een warmtepomp; voor 2022 steeg de combinatie PV+WP naar 77%. 
• PV-markt: in 2024 werd in Vlaanderen ~688 MW nieuw PV-vermogen geplaatst; totale capaciteit nadert ~7 GW. 

3) Warmtenetten & warmtezonering

Warmtenetten koppelen collectieve warmtebronnen (restwarmte, geothermie, grote warmtepompen) aan verbruikers. Vlaanderen ondersteunt lokale warmteplanning met de Warmtekaart en beleidskaders, zodat ontwikkelaars in geschikte zones op een net kunnen aansluiten of zelf broncapaciteit kunnen voorzien.

4) Slimme sturing, digitale meters en dynamische contracten

Met digitale meters (doel: ~80% uitrol tegen 2024, 100% tegen 1 juli 2029) en dynamische elektriciteitscontracten kunnen gebouwen automatisch sturen naar goedkopere uren (load-shifting voor WP, boilers, EV-laden). Begin 2024 waren al >3,6 miljoen digitale meters geplaatst. Ontwikkelaars die energiesturing en submetering voorzien, verlagen woonlasten en verhogen de marktwaarde. 

5) Energiedelen & energiegemeenschappen

Projecten waar bewoners PV-stroom delen (bv. via een energiegemeenschap of energiedelen in appartementsgebouwen/buurten) winnen terrein. Vlaamse pilots (o.a. Leuven, Asse, Antwerpen, Eeklo, Kalmthout, Ranst) tonen hoe organisatie, metering en verrekening in de praktijk werken.

6) Praktische voorbeelden (ontwerp & businesscase)

1. Residentiële verkaveling (all-electric): lage-T vloerverwarming + lucht/water-warmtepomp; dak-PV (min. 3–5 kWp/woonhuis); smart control voor boiler en EV-laadpunt → lagere netpiek en lagere energiefactuur voor bewoners. (Sluit aan bij EPB 2025 en gasverbod.) 
2. Meergezinsbouw: centrale of decentrale WP’s; PV op dak + gevel; energiedelen tussen kavels; digitale meters met kwartierwaarden; contractoptie voor dynamische tarieven.
3. Project in warmtezone: aansluiting op warmtenet uit restwarmte; lage-T afgiftesysteem; EPB-conform en toekomstvast zonder gasketelruimte. 

Feiten & cijfers — in één oogopslag

• EPB 2025: S-peil ≤ S28 (woningen). 
• Gasverbod nieuwbouw: van kracht voor vergunningen vanaf 2025 (ook bij sloop-en-heropbouw). 
• PV+WP in dossiers: 2021: PV 98% / WP 57%; 2022: combinatie PV+WP 77%. 
• PV-markt 2024: ~688 MW bijgeplaatst; totaal ~7 GW.
• Digitale meters: 80% doel 2024; 100% tegen 1 juli 2029; >3,6 miljoen geplaatst t/m mei 2024. 

Checklist voor ontwikkelaars & bouwheren

1. Ontwerp all-electric met lage-T afgiftesysteem; vermijd gasaansluitingen (niet toegestaan) en plan WP-opstelplaats + akoestiek.
2. Maximaliseer daken (PV-opbrengst) en ontwerp kabelgoten/risers voor laadpunten & sturing.
3. Voorzie slimme sturing (dynamische contracten): koppel WP/boiler/EV aan uurprijzen; submetering per functie. 
4. Check warmtezone en haalbaarheid van warmtenet (Warmtekaart). 
5. Overweeg energiedelen (VME of buurt): lessons learned uit Vlaamse pilootprojecten.