In België bestaan meerdere types hypothecaire kredieten (woonkredieten). Hieronder vind je een klare uitleg met feiten, actuele cijfers en praktische voorbeelden, plus betrouwbare bronnen (Wikifin/FSMA, FOD Economie, NBB/Stat, Vlaams Woningfonds en Vlaanderen).

De hoofdtypes hypothecaire leningen

1 Vaste rente (klassiek annuïtair)

Je maandbedrag blijft de hele looptijd gelijk (kapitaal + interest). Zekerheid over je budget, maar je starttarief ligt doorgaans hoger dan bij variabel.

2 Variabele rente (bv. 1/1/1, 3/3/3, 5/5/5)

De rente wordt herzien volgens een wettelijke referte-index (afhankelijk van de herzieningsperiode). Stijgen én dalen is mogelijk, maar wettelijk mag de rente maximaal verdubbelen t.o.v. de initiële rente. Dit geeft bescherming tegen extreme schommelingen.

Belangrijk bij variabel: het contract vermeldt de toepasselijke referte-index (A, B, C, …) en herzieningsfrequentie. De indexen worden officieel gepubliceerd; je bank moet de formule transparant toepassen.

3 Gemengde formules

Een periode vast (bv. eerste 10 jaar), daarna variabel. Doel: de eerste jaren zekerheid, daarna kans op daling (of risico op stijging) volgens de markt en de referte-index.

4 Terugbetalingswijzen

  • Vaste mensualiteit (annuïteit): maandelijks bedrag blijft gelijk; rente-aandeel daalt, kapitaalaandeel stijgt.
  • Vaste kapitaalaflossing (degressief): je lost elke maand een vast kapitaalbedrag af + rente op de resterende schuld. Start zwaarder, maar totale rente lager.

5 Bullet / vaste termijn (aflossingsvrij)

Je betaalt tijdens de looptijd enkel interesten en los je het volledige kapitaal in één keer af op de einddatum (bv. met verkoopopbrengst of spaar/verzekeringskapitaal). Wordt vaker gebruikt door investeerders; rente ligt doorgaans hoger en het risico is groter.

6 Overbruggingskrediet

Tijdelijke lening om de periode tussen aankoop nieuwe woning en verkoop bestaande woning te overbruggen. Meestal betaal je enkel interesten; aflossing gebeurt bij verkoop van je oude woning.

7 Sociale en beleidsleningen (Vlaanderen)

  • Vlaamse Woonlening (via Vlaams Woningfonds): voor wie aan inkomens- en woningvoorwaarden voldoet, met gunstige tarieven.
  • Mijn VerbouwLening (via Energiehuis): aparte, goedkope/0% lening voor energierenovaties, naast of los van je hypotheek.

Actuele cijfers (2024–2025)

  • Gemiddelde marktrentes (nieuwe woonkredieten in België) – NBB/Stat toont dat in juli 2025 de rente voor nieuwe leningen met initiële vaste periode > 5 jaar rond ~3,49% lag. Variabele leningen (initiële vaste periode ≤ 1 jaar) zaten rond ~3,48%. (Bron onderaan)
  • Kredietactiviteit – In het 1e kwartaal 2025 steeg het aantal verstrekte hypothecaire kredieten in België met ongeveer 32,5% j/j (bedrag +51%). (Bron onderaan)
  • Dossierkostenplafond – Bij het afsluiten: max. €350 voor een hypothecair krediet; €300 voor overbruggingskrediet; combinatie max. €650. (Bron onderaan)

Kosten, bescherming en documenten

  • Dossierkosten: wettelijk geplafonneerd (zie hierboven).
  • Vervroegde terugbetaling: mogelijk; banken mogen bij woonkrediet maximaal 3 maanden interest aanrekenen als wederbeleggingsvergoeding op het vervroegd terugbetaalde kapitaal (als voorzien in het contract).
  • ESIS (Europees gestandaardiseerd informatieblad): verplicht te ontvangen vóór of samen met het kredietaanbod; laat offertes objectief vergelijken (JKP, kosten, scenario’s).
  • Waarborgen: klassieke hypothecaire inschrijving of (deels) hypothecair mandaat/volmacht (lagere startkosten, maar bank kan later alsnog inschrijven).
  • Verzekeringen: brand/woonverzekering en schuldsaldoverzekering zijn vaak contractueel vereist door de bank, maar je mag de verzekeraar vrij kiezen.

Voorbeeldsituaties (indicatief)

Doel Meest gekozen type Waarom
Eerste eigen woning (vast inkomen, risicomijdend) Vaste rente (annuïteit) Zekerheid over de maandlast; eenvoud bij budgetteren.
Gezin verwacht inkomensgroei / wil profiteren van dalende rentes Variabel 5/5/5 of 1/1/1 Kans op daling; wettelijke max. verdubbeling beperkt risico.
Koop vóór verkoop huidige woning Overbruggingskrediet + klassieke hypotheek Overbrugging met interest-only; aflossing bij verkoop.
Investeerder plant verkoop op termijn Bullet (vaste termijn) of gemengd Liquiditeit onderweg; kapitaal in één keer bij exit.
Energierenovatie in bestaande woning Wederopname + Mijn VerbouwLening Goedkoper dan nieuwe akte; aparte 0%/lage rente voor renovatie.

Kort vergelijk: vaste vs. variabele rente

  Vaste rente Variabele rente
Maandlast Constant Kan stijgen/dalen bij herziening
Starttarief Doorgaans hoger Doorgaans lager
Risico Laag (prijszekerheid) Gemiddeld (met wettelijke plafonds)
Past bij Risicomijders, vast inkomen Flexibele leners, kans op daling/inkomensgroei

Bronnen & verdere info

Let op: voorwaarden en rentestanden wijzigen regelmatig; check de bronlinks of je bank voor je finaal beslist.