Het Koopproces van een huis Van Begin Tot Eind
Het kopen van een huis is een belangrijke stap en kan een complex proces zijn. Van het vinden van de juiste woning tot het ondertekenen van het koopcontract, er zijn verschillende stappen die genomen moeten worden.
Een huis kopen in Vlaanderen verloopt in heldere stappen: budget & financiering, zoeken & controleren, bieden, compromis, notariële opzoekingen, akte en nazorg. Hieronder vind je een praktische gids met actuele regels, data en bronnen.
Stap 1 — Budget & financiering
- Check je kredietprofiel: je kan gratis je eigen gegevens in de CKP van de Nationale Bank inkijken (eID of Itsme). Dat helpt voor-advies bij banken.
- Marktrentes & voorwaarden: officiële MIR-statistiek van de NBB toont recente rentevoeten op nieuwe woonkredieten (vast/variabel).
- Kosten simuleren: gebruik de rekenmodules van Notaris.be (aankoop- en kredietkosten) en/of de Wikifin-IMMOsimulator.
Belastingen & vaste kosten bij aankoop (Vlaanderen)
- Verkooprecht/registratiebelasting: sinds 1 januari 2025 bedraagt het tarief 2% voor de enige en eigen gezinswoning; standaardtarief blijft 12%. De datum van de notariële akte bepaalt het toepasselijke tarief.
- Nieuwbouw: doorgaans geen verkooprecht maar 21% btw op de constructie. (Zie kostenoverzicht.)
- Notariskosten: ereloon (wettelijk tarief), aktekosten en inschrijvingsrechten op het hypothecair krediet; vooraf te betalen vóór de akte.
Stap 2 — Zoeken & controleren (documenten/attesten)
- EPC: verplicht voor verkoop en de energiescore of het label moet in elke advertentie staan; bij slechte energieprestatie moet de renovatieverplichting vermeld worden.
- Asbestattest (gebouwen van vóór 2001): verplicht bij verkoop; tegen 2032 moet elke eigenaar van zo’n gebouw een attest hebben.
- P-score/G-score (overstromingsinformatie): vermelding in publiciteit en akten is verplicht; bij score D ook het symbool toevoegen.
- Bodemattest: in Vlaanderen moet de verkoper per kadastraal perceel een bodemattest voorleggen; de verkoopovereenkomst vermeldt de inhoud.
- Elektrische keuring: attest is vereist; bij inbreuken krijgt de koper doorgaans 18 maanden na de akte om in orde te zetten en herkeuren.
- Woningpas: vraag (of deel als verkoper) de Woningpas-link met alle kerninfo (EPC, attesten, historiek).
Snelle check vóór je een bod doet: EPC-label, P-/G-score, asbest (pre-2001), bodemattest en elektrische keuring. Voeg bijkomende plannen/verslagen toe via de Woningpas.
Stap 3 — Bieden: bod, optie of “plechtige” belofte
- Schriftelijk bod is bindend zodra aanvaard; werk met opschortende voorwaarde financiering als je nog krediet moet krijgen.
- Optie & wederzijdse belofte: in Vlaanderen wordt ook een “plechtige overeenkomst” gebruikt waarbij de koop pas tot stand komt bij de notariële akte.
- Voorschot/waarborg: betaal nóóit rechtstreeks aan de verkoper maar op de beschermde derdenrekening van notaris of makelaar.
Stap 4 — Compromis (onderhandse verkoopovereenkomst)
- Termijn tot de akte: typisch wordt in de compromis een termijn van max. ~4 maanden opgenomen om de notariële akte te verlijden.
- Wat staat erin? Prijs, roerende goederenlijst, opschortende voorwaarden (financiering, stedenbouw, bodem…), attesten (EPC, asbest, P/G, bodem), voorschot en wie wat betaalt.
- Escrow: voorschot blijft op derdenrekening tot de notaris zijn controles afrondt.
Stap 5 — Notariële opzoekingen
Het notariskantoor doet de wettelijke controles (hypothecaire toestand, stedenbouw, voorkooprechten, bodem, erfdienstbaarheden, overstromingsinfo…). Sommige instanties hebben vaste termijnen, wat de doorlooptijd verklaart.
Stap 6 — Financiering finaliseren
- Kredietaanbod met ESIS (Europese infofiche) en keuze vast/variabel (koppeling aan referte-index).
- Rente-inzichten: volg de officiële MIR-cijfers (NBB) en onafhankelijke rentebarometers voor context.
Stap 7 — De notariële akte
- Kosten & belastingen (verkooprecht/BTW, ereloon, aktekosten) moeten vóór ondertekening op de derdenrekening staan.
- Tariefcontrole: akte op/na 01/01/2025 → mogelijk 2% (enige eigen woning) i.p.v. 3% in 2024; voorwaarden in de infofiches.
- Na de akte: overschrijving in registers; sleutels; verrekening nutsmeters. (Praktische tip uit verkoopbrochure.)
Voorbeeld-tijdlijn (indicatief)
| Week | Actie | Wat jij doet | Relevante bron |
|---|---|---|---|
| 0–1 | Budget & check CKP | CKP-raadpleging, rentes checken, simulaties. | NBB CKP · MIR-cijfers |
| 1–3 | Zoeken & documenten | EPC, P-/G-score, asbest, bodemattest nakijken; Woningpas opvragen. | EPC · P-/G-score · Asbest · Bodemattest · Woningpas |
| 3–4 | Bod & opschortende voorwaarden | Bod met financieringsvoorwaarde; voorschot op derdenrekening. | Opschortende voorwaarde · Voorschot |
| 4–16 | Compromis → akte | Bankdossier finaliseren; notaris voert opzoekingen; elektrische herkeuring plannen indien nodig (18 mnd na akte). | Termijn ~4 mnd · Elektrische keuring |
| ~16 | Notariële akte | Kosten/belasting betaald; sleutels; meters. | 2% tarief (akte) · Wat betaal je? |
Checklist vóór je bod
| Onderdeel | Wat checken? | Bron |
|---|---|---|
| EPC | Label/score aanwezig en geldig (regels sinds 2019 voor verkoop); vermeld in publiciteit. | Vlaanderen EPC |
| P-/G-score | Scores & symbolen (bij D) in advertentie/akte. | Informatieplicht |
| Asbest | Attest verplicht bij verkoop voor bouwjaar < 2001. | OVAM |
| Bodemattest | Attest per perceel aanwezig; inhoud in compromis. | Notaris.be |
| Elektriciteit | Attest ok; bij inbreuken 18 mnd na akte voor regularisatie. | FOD Economie |
| Woningpas | Vraag (tijdelijk) toegang tot de woningpas van de verkoper. | woningpas.vlaanderen.be |
| Financiering | Voorwaardelijk bod & CKP gecheckt; rentes vergeleken. | CKP · MIR |